رشته کو ه البرز
البرز در زبان پهلوی هربرز و در زبان اوستایی هره برزئیتی نامیده می شود . اسم این کوه مرکب از دو
بخش هر به معنی کوه و برز به معنی بلند است و در مجموع به معنی کوه بلند است . اسامی مانند
برزو و فریبرز از این مفهوم گرفته شده اند .
رشته کوه زاگرس
بعضی معتقدند ریشه این نام اوستایی است . درزبان اوستایی زاگر Zagr به معنی کوه بزرگ است .
اما نظری که بیشتر مورد تایید است این است که این کلمه از نام مهاجران هند و اروپایی ساکن در این
منطقه به نام زاگارثی یا ساگارثی sagarthians یا zagarthians گرفته شده است .
این واژه از اواخر دوره قاجار از طریق ترجمه نویسندگان اروپایی وارد زبان فارسی شده است و بر روی
نقشه ایران گذاشته شد .
جغرافیا علمی است كه سعی دارد ویژگی‌های مكانها و پراكندگی پدیده‌ها، انسانها و فرایندها را برروی زمین تبیین كند. جغرافیا به روابط متقابل بین انسان و محیط اهمیت خاص قایل است. ویژگی اصلی علم جغرافیا، نگرش تركیبی آن و شناخت نمود غالب است و همانند دیگر علوم در حل مسائل از روش علمی استفاده می‌كند.
جغرافیا از طریق شناساندن محیط، سهم عمده‌ای در اعتلای فرهنگ عمومی دارد و روش صحیح حفظ محیط و بهره‌برداری بهینه از آن را آموزش می‌دهد. به‌عبارت دیگر جغرافیا می‌كوشد به سؤالات زیر پاسخ دهد:
- چه‌چیز (What)؟
- كجا (Where)؟
- چرا آن‌جا (Why)؟
- چگونه به‌وجود می‌آید؟
- چه اثراتی دارد؟
- چگونه باید از آن بهره‌برداری كرد تا تعادل محیط حفظ شود (How)؟
- چه كسی (Who)؟ كِی (When)؟
بنابراین اهداف اصلی آموزش جغرافیا بایستی شناخت جامع محیط و ارائه روشهای حفاظت و بهره‌برداری منطقی از آن باشد. آموزش جغرافیا باید تواناییهای زیر را در دانش‌آموزان ایجاد كند:
- درك و فهم دانش جغرافیایی (مفاهیم و اصول علم جغرافیا و .)
- مهارتهای جغرافیایی
- قدرت تفكر و ایجاد نگرشها و ارزشهای منطقی
کتاب جغرافیای عمومی سال دوم متوسطه که برای تمامی رشته ها تدریس می شوددر درس دوم این کتاب به ویژگی های جغرافیای طبیعی ایران پرداخته شده است ، در این درس دانش آموزان با موقعیت ریاضی ونسبی ایران آشنا می شوند ودر ادامه نیز فلات ایران ، کوه ها ونواحی پست (دشت ها وجلگه ها ) ودر نهایت بررسی ویژگی های البرز و زاگرس مورد مطالعه قرار گرفته است . در این نوشته قصد نداریم در مورد مطالب این درس یا کتاب مورد نظر به نقد بپردازیم ، اینکه چرا در مورد رشته کوه های ایران فقط به البرز وزاگرس اکتفا شده ویا اینکه اصولاً چرا بعد از گذ شت ده سال یا بیشتر هیچگونه اصلاحی در مطالب آن انجام نشده است,شاید مولفان محترم فکر می کننداین کتابی است برای تمام فصول . واینکه معلوم نیست حجم بالای مطالب این کتاب وجغرافیای استان (استان شناسی ) چه توجیه آموزشی دارد باید در یک فرصت کافی توسط مولفان یا همکاران به آن پرداخته شود .اما مطلبی که امروز می خواهم به آن بپردازم تعاریفی است که در این کتاب آمده است وما دبیران موظف به آموزش آنها هستیم ومجاز نمی باشیم مطالب دیگری به آنها بیفزائیم واز حوزه ی جغرافیا فراتر رویم چرا که تعاریف به نوعی سر حدهای علوم رامشخص می کنند، همانطور که می دانیم یک تعریف منطقی باید جامع ومانع باشد ، یعنی تمام ابعاد ِآن موضوع را پوشش دهد ومانع ورود مطالب دیگر به آن شود .
تا به حال به زنجیره اتفاقات و حوادث فکر کرده اید؟ به اینکه اگر فلان روز باران نمیبارید شما در گل و لای گیر نمیکردید و احتمالاَ به مصاحبه شغلیتان میرسیدید؟ یا به اینکه اگر آن روز ترافیک نبود شما چند دقیقه زودتر به سرچهار راه میرسیدید و احتمالا به جای تاکسی زرد رنگ شما و ماشینتان قربانی حادثه میشدید؟ زندگی ما پر از حوادث گوناگون است، مثل متولد شدن شما در محیط جغرافیایی فعلی و تاثیر آن بر شخصیت شما. زنجیره اتفاقات دست به دست یکدیگر داده اند. جغرافیا بر دین، ت و فرهنگ اثر گذاشته است و همین عوامل روی شکل گیری شخصیت شما تاثیر گذاشته اند. تاثیر جغرافیا بر هر یک از عناصر دین، ت و فرهنگ چیست؟ جغرافیا چه نقشی در شکل گیری شخصیت ایفا میکند؟ درک این نقش چه ضرورتی دارد؟
خورشید ستاره‌ای است از ستارگان رشته اصلی که 5 میلیارد سال از عمرش می‌گذرد. این ستاره کروی شکل بوده و عمدتا از گازهای هیدروژن و هلیوم تشکیل شده است. وسعت این ستاره 1.4 میلیون کیلومتر (870000 مایل) است. جرم این ستاره 7 برابر جرم یک ستاره معمولی بوده و همچنین 750 برابر جرم تمام سیاراتی است که به دورش می‌چرخند. در هسته خورشید ، جرم توسط واکنشهای هسته‌ای تبدیل به تشعشعات الکترومغناطیسی که نوعی انرژی هستند، میشود. این انرژی به سمت بیرون تابانده شده و باعث درخشنگی خورشید می‌گردد. سایر اجسام آسمانی موجود در منظومه شمسی که توسط جاذبه خورشید در مدارهایشان قرار گرفته‌اند نیز گرمایشان را از این انرژی می‌گیرند.
آب شیرین مورد نیاز جمعیت جهان نیز فقط از طریق منابعی مثل آبخوان‌ها، شیرین کردن آب دریا با امکانات کنونی، استفاده از سفره‌های آب زیرزمینی و بازیابی منابع آب مصرفی، تامین نمی‌شود. بنابراین کشورها برای توسعه و پیشگیری از روبه‌رو شدن با آسیب‌های جدی نیاز به تدبیر و استفاده از راهکارهای فناورانه دارند. یکی از راه‌های موثر برای تأمین آب آشامیدنی از آب شور دریا برای کشورهایی چون ایران، استفاده از فناوری هسته‌ای است.
امروزه در سطح جهان حجم زیادی از منابع آب دریا با استفاده از سوخت‌های فسیلی شیرین میشود و این به معنای افزایش سطح گازهای گلخانه‌ای جو زمین است. بنابراین این حوزه نیز همچون دیگر حوزه‌های استفاده از انرژی، نیاز به جایگزینی انرژی‌های تجدیدپذیر دارد. انرژی هسته‌ای می‌تواند به عنوان راهی موثر برای شیرین کردن آب دریا و نمک‌زدایی به کار رود. نمک‌زدایی هسته‌ای از نظر هزینه قابل رقابت با استفاده از سوخت‌های فسیلی است و همچنین انرژی بیشتری برای نمک‌زدایی فراهم میکند. مهندس پویان نجفی، پژوهشگر مقطع دکترای مهندسی هسته‌ای دانشگاه صنعتی امیرکبیر، که در قالب رساله دکترای خود درمورد آب‌شیرین‌کن‌‌های هسته‌ای مطالعه میکند، درباره اهمیت جایگزینی انرژی هسته‌ای برای شیرین کردن آب دریا به جام‌جم می‌گوید: نخستین موضوعی که باید مطالعه شود این است که ارزش اقتصادی شیرین کردن آب با استفاده از انرژی هسته‌ای چقدر می‌تواند به صرفه‌تر از استفاده از گاز طبیعی باشد که کشور ما دومین ذخایر آن را در جهان دارد. به عبارت دیگر باید بررسی شود قیمت نهایی یک متر مکعب آب شیرین با استفاده از انرژی هسته‌ای در مقابل یک‌متر مکعب آب شیرین تولید شده با استفاده از گاز یا دیگر سوخت‌های فسیلی چقدر تفاوت دارد.
1- درون زمین داغ است
در ابتدای شکل گیری کره زمین، تمام اجرامی که امروزه برروی کره خاکی می بینیم به صورت گسسته به دور خورشید می‌گشتند و به مرور زمان به هم چسبیدند و جرم بزرگتری را تشکیل دادند که به دلیل گرانش بسیار قوی اش، اجرام دیگر را نیز به سوی خود کشید و با برخورد آنها با یکدیگر زمین به گویی مذاب و منبعی پر حرارت تبدیل شد. رفته رفته گرانش زمین زیاد شد و کم کم شکل کروی به خود گرفت. هسته از آهن، نیکل، اوسمیم و دیگر عناصر تشکیل شده و وقتی این مواد به عمق زمین می‌روند حرارت تولید می کنند. میزان حرارت خروجی از سطح زمین، حدود 45 تریلیون وات است که سه برابر مصرف انرژی کل جهان است و ای کاش می‌توانستیم این انرژی را به برق تبدیل کنیم که برای مصرف کل جهان کفایت می‌کرد.
2- زمین 5 قمر طبیعی دارد
اکثر مردم بر این باورند که زمین یک قمر دارد و آن ماه است. اما در منظومه‌ی شمسی و نزدیک به زمین حداقل چهار جرم دیگر وجود دارد. نام بزرگ ترین آنها کروتنه است که از دید ما در مداری لوبیا شکل به دور خورشید می گردد و گاهی دور و گاهی نزدیک زمین است. سه جرم دیگر نیز در حوالی زمین با همین شرایط قرار دارند.
3- نابود کردن زمین ساده نیست
از لحاظ فیزیکی نابود کردن کره زمین کار بسیار دشواری است. با کمی تفکر می فهمیم این کار عملا به انرژی بسیار زیادی نیاز دارد. به طور مثال فرض کنید چقدر انرژی می خواهد که اجزای این کره خاکی از هم بپاشد و چه نیرویی لازم است که با گرانش مقابله کند و یا فکر کنید چقدر انرژی می خواهیم تا مثلا یک سنگ را با قدرت پرتاب کنیم تا از دام گرانش بگریزد. البته این موضوع را هم باید در نظر داشته باشید که هرچه گرانش کم شود پرتاب سنگ هم آسان تر خواهد بود.
4- زمین در حال سنگین‌تر شدن است
منظومه‌ی شمسی پر است از خرده ریزه‌ها و اجرام مختلف که کره زمین روزانه چیزی حدود 20 تا 40 تن از آنها را به خودش جذب میکند. این زباله‌های کیهانی به قدری هستند که یک ساختمان 6 طبقه را در عرض یک سال پر می کنند. بیشتر مواد جذب شده به صورت گرد و غبارند که در جو زمین می سوزند و ما به آن شهاب سنگ می‌گوییم ولی باید در نظر داشت که سرانجام این ذرات با باران بر روی زمین فرود می آیند و باعث سنگین‌تر شدن این کره خاکی می شوند.
خلیج فارس یکی از بزرگ ترین پناهگاه‌های موجودات دریایی مانند مرجان‌ها، ماهی‌های تزئینی کوچک، ماهی‌های خوراکی و غیر خوراکی، صدف‌ها، حون‌ها، نرم تنان، شقایق‌های دریایی، اسفنج‌های دریایی، عروس‌های دریایی، لاک پشت‌ها، دلفین‌ها، ه ماهی‌ها و بسیاری از موجودات دریایی دیگر میباشد. متخصصان محیط زیست به دلیل نبود کارشناس و متخصص ویژه، هزینه‌های پژوهشی بالا و فقدان دانش کافی، گونه‌های مختلف جانوری دار در خلیج فارس را در معرض خطر و آسیب می‌بینند. خشکسالی و عدم ورود مواد مغذی به آب، موجب کوچک ماندن و عدم رشد کافی برخی از آبزیان خلیج فارس شده‌است.
در کوه‌های ایران نیز این روند وجود دارد و در فصل‌های زمستان و بهار شاهد سقوط بهمن‌های بسیاری هستیم. در کوهستان‌های شمال تهران نیز هر‌سال بهمن اتفاق می‌افتد که متاسفانه باعث مرگ تعدادی از هموطنان میشود.
بهمن، به توده‌های برفی می‌گویند که ناگهان به حرکت درمی‌آید و به خاطر سنگینی و نیروی جاذبه زمین از بالا به پایین سرازیر میشود و به تدریج با افزایش سرعت و توده برف، ناآرام و متلاطم میشود. بهمن تهدیدی جدی برای ساختمان‌های واقع در پهنه‌های کوهستانی، اسکی‌بازان، کوهنوردان و روستانشینان محسوب میشود و خسارت زیادی به ساختمان‌ها وارد کرده و جاده را مسدود میکند. بهمن با نوسان‌ها (موج‌های زله) یا صدای خودروها، هواپیماها و بالگردها به پایین رها میشود و توان کافی برای تخریب و انهدام ساختمان‌های غیرمقاوم را داراست. در مناطق بهمن‌خیز برای جلوگیری از خطرات ناشی از آن در محل آغاز حرکت توده‌های برفی جنگل‌کاری می‌کنند.
برای کاهش شدت بهمن‌های کوچکتر، می‌توان با انفجار یا بمباران با توپخانه به‌طور مصنوعی موجب سقوط آنها شد که البته باید از قبل اطلاع‌رسانی به ساکنان منطقه و تخلیه مناطق در معرض ریزش بهمن صورت گیرد. به‌طورکلی اقدامات مدیریتی این مناطق شامل تغییر در پوشش گیاهی طبیعی، حفاظت گونه‌ها و کشت گونه‌های جدید، فعالیت‌های ایجاد سازه، تغییر در مقدار و ساختمان برف و یخ، آموزش و جلب مشارکت مردمی، ارسال پیام‌های هشدار‌دهنده در مواقع بحرانی و سرمایه‌گذاری جهت بهره‌برداری است که نیاز به تخصص‌های گوناگون در زمینه‌های علمی و فنی دارد. شناخت بهمن و راه‌های پیشگیری، مقابله و احیانا گریز از آن، به‌خصوص برای ساکنان مناطق کوهستانی و کوهنوردان ضروری است.
جانوران به ذخیره کردن غذا در لانه شان یا گوشه و کنار می پردازند. برخی نیز با ذخیره کردن چربی در بدن شان آماده استقبال از پاییز می شوند.
حتی برخی از آنها هم کم کم پوشش بدن شان را برای مقابله با سرما افزایش می دهند. اینها واقعیاتی است که بسیاری از ما درباره پاییز می دانیم اما واقعیات دیگری نیز درباره پاییز وجود دارند که شاید تا به حال آنها را نشنیده باشید. در این مطلب تعدادی از این واقعیت ها ذکر می شوند.
⇐ در طول فصل پاییز، در پاسخ به سردتر شدن دمای هوا و نور کم، تولید کلروفیل در برگ ها متوقف می شود. کلروفیل رنگدانه سبز رنگی است که به گرفتن نور خورشید به منظور انجام فتوسنتز کمک می کند. همان طور که رنگ سبز از برگ ها محو می شود، رنگدانه های دیگر جلوه پیدا می کنند. از جمله کاروتنوئیدهای نارنجی و زرد و آنتوسیانین قرمز شروع به ظاهر شدن در برگ ها می کنند.
توسعه پايدار يا Sustainable Development در حقيقت ايجاد تعادل ميان توسعه و محيط زيست است.
در سال 1980 براي نخستين بار نام توسعه پايدار در گزارش سازمان جهاني حفاظت از منابع طبيعي (IUCN) آمد. اين سازمان در گزارش خود با نام استراتژي حفظ منابع طبيعي اين واژه را براي توصيف وضعيتي به كار برد كه توسعه نه تنها براي طبيعت مضر نيست، بلكه به ياري آن هم مي‌آيد.
پايداري مي‌تواند چهار جنبه داشته باشد: پايداري در منابع طبيعي، پايداري سياسي، پايداري اجتماعي و پايداري اقتصادي.
در حقيقت توسعه پايدار تنها بر جنبه زيست محيطي اتفاقي تمركز ندارد بلكه به جنبه‌هاي اجتماعي و اقتصادي آن هم توجه مي‌كند. توسعه پايدار محل تلاقي جامعه، اقتصاد و محيط زيست است.
يكي از مهمترين رويدادهاي بين‌المللي كه در زمينه توسعه پايدار وجود دارد، نشست جهاني توسعه پايدار(WSSD) است. در اين نشست توافق‌هايي در زمينه توسعه پايدار ميان شركت‌كنندگان انجام شد.
كاهش تعداد افرادي كه دسترسي به آب ندارد به نصف تا سال 2015 ميلادي، به حداقل رساندن مواد شيميايي كه بر سلامتي انسان و طبيعت اثرات مخرب مي‌گذارند تا سال 2020 ميلادي، نصف كردن سرعت كاهش ذخيره‌هاي دريايي و رساندن منابع دريايي به سطحي پايدار تا سال 2015 ميلادي، كاهش روند از بين رفتن تنوع طبيعي تا سال 2010 ميلادي، افزايش پايداري در استفاده از انرژي‌هاي تجديدشونده و برنامه‌ريزي براي تدوين برنامه‌اي 10 ساله در مورد توسعه پايدار از اصلي‌ترين توافقات اين نشست بود.
درباره این سایت